3 października, 2023
1 października, w Międzynarodowym Dniu Muzyki, w CKK Jordanki odbył się koncert „Brzmienia Uniwersum #2”. To finał projektu Copernicus #550, zorganizowanego z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Koncert zainaugurował 45. sezon artystyczny Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej.
Nagrody i wyróżnienia w Międzynarodowym Dniu Muzyki
Zanim w niedzielny wieczór na Jordankach rozbrzmiała muzyka, przyznano nagrody wyróżniającym się pracownikom Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej. Laury otrzymali: klarnecistka Ewa Zwolińska, organizator pracy artystycznej i rzecznik prasowy Karolina Smolarek-Szynal, puzonista Adam Piórek oraz skrzypek Arnaud Śmigiel-Kamiński. Podziękowania z rąk prezydenta odebrali także przedstawiciele lokalnych chórów, orkiestr i zespołów.
– Na początku nowego sezonu artystycznego Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej, w Międzynarodowym Dniu Muzyki, proszę państwa, abyśmy byli wiernymi słuchaczkami i słuchaczami każdego wykonania muzycznego w naszym mieście Toruniu, w każdej sali, w każdym miejscu, w wykonaniu każdego, kto podejmuje się trudu pokazania nam piękna muzyki. Bądźmy razem, bądźmy tymi, którzy tworzą najważniejszą część dla twórców – widownię, która chce być razem z nimi, wtedy kiedy oni pokazują piękno, kunszt muzyczny i swoje wspaniałe umiejętności – mówił prezydent Torunia Michał Zaleski, jednocześnie składając najlepsze życzenia muzykom.
Co nas czeka w 45. sezonie artystycznym TOS?
Dyrektor Przemysław Kempiński zapewnia, że każdy znajdzie coś dla siebie.
– Zawsze staramy się budować nasz repertuar artystyczny w taki sposób, aby zaspokoić gusta wytrawnych, ale i aspirujących melomanów–przekonuje.
Do Torunia w jubileuszowym sezonie artystycznym przyjadą gwiazdy muzyki m.in. Meruert Karmenova – laureatka II Nagrody Konkursu Wieniawskiego czy Adam Sztaba. Odbędą się także Wielkie Gale Sylwestrowe oraz Gala Noworoczna. Poza tym Przemysław Kempiński zaprasza na koncerty muzyków TOS, którzy zaprezentują się w roli solistów. – Będzie to okazja do tego, aby po raz kolejny uświadomić sobie fakt, że mamy w Toruniu znakomitych artystów, wirtuozów – mówił dyrektor.
Kilar na start
Po części oficjalnej przyszedł czas na to, na co wszyscy czekali – muzykę. Pierwszą część koncertu poświęcono twórczości Wojciecha Kilara. Usłyszeliśmy wokalizę z filmu „Dziewiąte wrota” w wykonaniu sopranistki Iwony Hossy i TOS pod batutą Dainiusa Pavilionisa, a także temat z filmu „Smuga cienia” – przy fortepianie zasiadł wówczas Adam Kośmieja.
Łącznie Kilar napisał muzykę do sześciu filmów Wajdy. – Choć najpopularniejsze pozostają walc z „Ziemi obiecanej” oraz polonez z „Pana Tadeusza”, to wspaniale nastrojowy, pełen wszelkiego oddechu, romantyczny w najlepszym gatunkowym tego słowa znaczeniu temat „Smugi cienia” jest wart naszej uwagi i pamięci – mówił prowadzący Mateusz Ciupka.
Oprócz muzyki filmowej Kilar pisał też klasyczne kompozycje. Jego „Koncert na fortepian i orkiestrę” to dzieło dojrzałego i świadomego twórcy. – Kompozytor wzorem Bacha postanowił tu dokonać wielkiej syntezy przeszłości, nazywając trzy części „Preludium”, „Corale” i „Toccata” – mówił Mateusz Ciupka. Artysta nawiązał w ten sposób do tradycyjnych, barokowych form. Utwór jest jednocześnie bardzo dynamiczny i kontemplacyjny – to manifest umiejętności pianistycznych Kilara. Muzyk zadedykował go szwedzkiemu pianiście Peterowi Jablonskiemu.
Hołd złożony Kopernikowi
W drugiej części koncertu publiczność wysłuchała II Symfonii Kopernikowskiej Henryka Mikołaja Góreckiego na sopran (Iwona Hossa), baryton (Łukasz Motkowicz), chór mieszany (Chór Akademicki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz Kameralny Akademii Muzycznej w Bydgoszczy) i orkiestrę. Było to zwieńczenie projektu Copernicus #500. Dzieło Góreckiego premierowo wykonano dokładnie pół wieku temu, z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.
Teksty do utworu kompozytor wybrał z biblijnych psalmów, a końcowy chorał chóru oparł na cytacie z najsłynniejszej rozprawy toruńskiego astronoma, czyli „O obrotach sfer niebieskich”, który brzmi „A cóż piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne?”. Prowadzący, zapowiadając kompozycję, przywołał słowa Bohdana Pocieja: „Część pierwszą wykładać można jako dramat stworzenia, walkę i nieustanne ścieranie się żywiołów, również jako stałą grę między ciemnością a światłem, przestrzeń jest tu cięta ciężkimi nasyconymi akordami, a także współbrzmieniami jaskrawymi, ostrymi, gryzącymi. Chór ze słowami psalmu wchodzi pod koniec tej części, na najwyższej dramatycznej kulminacji. Część druga jest jednym wielkim przepływem, raczej trwaniem brzmienia, współbrzmienia, jego narastaniem, jego falowaniem, jego gęstnieniem i rozrzedzaniem, jego przenikaniem, opalizowaniem. Wszystko to dokonuje się w sposób ciągły i nastawione jest na jedno wielkie rozjaśnienie”.
Publiczność nagrodziła muzyków gromkimi i długimi brawami. Trudno byłoby sobie wyobrazić lepszą inaugurację jubileuszowego sezonu artystycznego.
Sara Watrak