20 lutego, 2023
19 lutego to nie tylko dzień urodzin wybitnego toruńskiego astronoma Mikołaja Kopernika. W hołdzie dla jego dokonań tę datę ustanowiono również Dniem Nauki Polskiej. Była to więc okazja do spotkań, obrad i dyskusji wśród zaproszonych kilkuset uczonych z całego świata, co miało miejsce podczas inauguracji I Kongresu Kopernikańskiego w toruńskich Jordankach.
Tego dnia podczas Gali Nauki Polskiej nagrodzono dokonania profesorów, doktorów i doktorów habilitowanych z wielu uniwersytetów i ośrodków badawczych w Polsce. Docenione zostały znaczące osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, dydaktycznej, wdrożeniowej i organizacyjnej. Przyznano także wyróżnienia za całokształt dorobku naukowego.
Spotkania uczonych w dzień urodzin Mikołaja Kopernika to już toruńska tradycja. Przypomniała o tym Aleksandra Mierzejewska – dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu. Od 60 lat dzieje się to najpierw w Muzeum Okręgowym, a następnie z tej inicjatywy powstał Dom Kopernika, chętnie odwiedzany przez turystów i lokalnych mieszkańców przez cały rok. Każdej zimy świętowanie kolejnej rocznicy urodzin astronoma było coraz bardziej uroczyste. W tym roku z tej okazji w Toruniu gościliśmy noblistów, światowej sławy naukowców i artystów.
Obecność w Toruniu laureatów nagrody Nobla w dziedzinie fizyki to duże wyróżnienie. Podczas części wydarzenia zatytułowanej Dies Natalis Copernici wykład wygłosił prof. Philip James Edwin Peebles, amerykański naukowiec, wykładowca Princeton University, jeden z pionierów teorii formowania się struktur kosmicznych, który w 2019 otrzymał to najwyższe wyróżnienie. W Toruniu przekonywał, że dzięki technologii nowe przełomowe odkrycia mogą dziać się również dziś. W swoim wykładzie wspominał też o teorii czarnych dziur, typach galaktyk czy formowaniu wszechświata. Była to solidna dawka naukowej wiedzy, która nawiązywała również do teorii Mikołaja Kopernika.
Kolejny noblista wygłosił dla zebranych wykład pt. „Od jednego do miliardów układów planetarnych – zmiana paradygmatu w XX wieku”. Był to prof. Michel Mayor, szwajcarski uczony i wykładowca na wydziale astronomii na Uniwersytecie Genewskim. W swoim przemówieniu skupił się na rozwoju nauki i przemianach w teoriach oraz ciekawej kwestii ilości systemów planetarnych w Drodze Mlecznej.
Nobliści otrzymali pamiątkowe prezenty od Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego, które będą przypominać o 550. rocznicy urodzin Kopernika, spędzonej właśnie w naszym mieście.
Zakończenie inauguracji pierwszego dnia Kongresu Kopernikańskiego uświetnił występ Jakuba Józefa Orlińskiego, znanego na całym świecie kontratenora, zdobywcy nominacji do nagrody Grammy. Śpiewak zaprezentował najwybitniejsze klasyczne utwory operowe, również w języku polskim.
Eliza Cichocka